Onderzoek Koopkracht KBO-PCOB 2021
KBO-PCOB gaf opdracht tot het onderzoeken van de koopkrachtsituatie- en beleving onder Nederlandse senioren, alsmede hun opvattingen over schenken en erven. Dit onderzoek is uitgevoerd door bureau TeraKnowledge in de periode eind maart – begin april onder 1.474 Nederlandse senioren van het Nationaal Seniorenpanel. De gemiddelde leeftijd van de groep respondenten is 74 jaar; 53% vrouw (47% man); 36% heeft geen relatie en woont alleen; 46% heeft een laag opleidingsniveau, 33% een midden niveau en 21% een hoog opleidingsniveau.
Bekijk de PDF voor het gehele overzicht van de resultaten:
Financiële situatie van de ondervraagde senioren
- 44% woont in hun eigen huis en heeft daarop nog een hypotheek lopen
- 24% woont in hun eigen huis en heeft de hypotheek ondertussen afgelost. De rest woont in een huurhuis van de woningbouwcoöperatie (25%), in een particulier huurhuis
- (5%) of anders, zoals in een zorginstelling of bij familie (2%)
- 90% heeft een aanvullend pensioen
- 74% geeft aan eigen vermogen te bezitten
Het mediane vermogen, van de groep senioren die vermogen heeft, is circa 50.000 euro - 23% heeft een eigen vermogen van minder dan 20.000 euro
Hoeveel senioren schenken en vererven?
85% van de senioren gaat iets nalaten of schenken, of heeft dit al gedaan
15% van de senioren heeft niets geschonken, en gaat ook niets schenken of vererven.
De belangrijkste reden is dat ze weinig tot niets hebben om te schenken of na te laten (51%),
gevolgd door zelf graag willen genieten van wat ze verdiend hebben in hun leven (40%) of omdat
ze niemand hebben om iets te schenken of na te laten (2%). Voor 7% geldt iets anders
Meningen over erven en schenken
- De meeste senioren vinden dat schenkingen en erfenissen onbelast zouden moeten zijn (55%).
De voornaamste reden is dat het zelf verdiend geld is en er al meerdere keren belasting over het
geld is betaald zoals loonbelasting en vermogensbelasting, dat spaarzaamheid en zuinigheid
worden afgestraft, dat er hard voor gewerkt is, dat hun kinderen daar ook weer
(vermogens)belasting over moeten betalen, en de meerwaarde van het huis is ook al meerdere
keren belast met WOZ en eigenwoning forfait - 35% vindt het terecht dat er belast wordt, maar het zou minder zwaar belast moeten worden
- Slechts 10% vindt de huidige belasting en zwaarte van erf- en schenkbelasting correct
Van de senioren die van mening zijn dat er minder zwaar belast moet worden, zegt 37% dat de vrijstelling
omhoog moet en het belastingpercentage naar beneden. 33% wil alleen lagere belastingpercentages en
de rest wil alleen een hogere vrijstelling. 4% heeft een andere mening.
2
Aan wie schenken en vererven senioren? En hoeveel?
- Van het vrij besteedbaar vermogen wordt door 25% van de senioren die schenken en/of
vererven de helft (50%) weggegeven en de andere helft (50%) maken ze zelf op - Een bijna even groot deel van de senioren (24%) die schenken en/of vererven geeft 10% weg en
de rest (90%) maken ze zelf op tijdens hun leven - In totaal geeft 53% van de senioren die schenken en/of vererven de helft – en meer – weg van
hun vrij besteedbaar vermogen via schenkingen en erfenissen - Hoe hoger de leeftijd, hoe meer er wordt geschonken en vererfd. Dus de jongere generatie houdt
(percentueel) meer geld voor zichzelf en de ouderen geven meer weg - Hoe groter het eigen vermogen hoe hoger het percentage dat wordt weggegeven
- Het meest wordt geschonken en vererfd aan kinderen (82%) en (achter)kleinkinderen (39%); 9%
geeft aan andere familieleden en 3% aan andere personen zoals pleegkinderen - Aan goede doelen wordt door 18% geschonken en vererfd
[Het geheel is meer dan 100 in verband met meerdere keuzemogelijkheden]
Wat gebeurt er met het eigen vermogen dat senioren zélf uitgeven?
Het deel dat níet wordt geschonken of vererfd, wordt gebruikt voor: - mogelijke tegenvallers zoals woningreparaties of vervanging van apparatuur (63%)
- reizen en leuke dingen te doen of te kopen (48%)
- de uitvaart (41%)
- het afdekken van vaste lasten voor wonen, zorg enzovoort (37%)
- aanpassingen aan de woning om langer te kunnen blijven wonen (36%)
[Het geheel is meer dan 100 in verband met meerdere antwoordmogelijkheden]
Hoe zien senioren hun financiële toekomst?
12% ligt weleens wakker van hun huidige of toekomstige financiële toekomst.
De meeste zorgen maakt men zich over de waardevastheid van het pensioen (25%) en de betaalbaarheid
van de zorg (24%), de betaalbaarheid van de woning (16%), de stijgende energiekosten (12%) en de
stijgende huishoudkosten (9%). 14% maakt zich de meeste zorgen om iets anders, zoals de toekomst van
de kinderen of de kosten voor hun partner die naar verpleeghuis moet.