Wees goed voorbereid op brand, maak een vluchtplan

Iedereen is kwetsbaar bij brand, maar ouderen en mensen die verminderd zelfredzaam zijn, vormen een grote risicogroep. Cijfers laten zien dat senioren vaker betrokken zijn bij brand in huis en ook vaker gewond raken. In 2018 vielen er 33 dodelijke slachtoffers bij dertig fatale woningbranden. Bijna de helft daarvan (48%) was 61 jaar of ouder. Tijdens de Nationale Brandpreventieweken geeft KBO-PCOB senioren daarom extra tips en informatie over brandveiligheid.

“U hebt gemiddeld maar drie minuten om uw woning veilig te kunnen verlaten. In een paar tellen kunt u te maken krijgen met een levensgevaarlijke situatie. Wees daarom goed voorbereid en maak een vluchtplan”, zegt Jet Vroege, coördinator publiekscommunicatie bij Brandweer Nederland. “Vaak merken senioren een beginnende brand minder snel op door gehoor-, zicht- en reukverlies. Ook zijn ze soms moeilijker ter been en is hun oriëntatie en coördinatievermogen minder. Een vluchtplan is een absolute noodzaak. Wie van tevoren weet hoe hij het snelst zijn woning kan verlaten, vergroot de kans dat hij een brand overleeft of niet gewond raakt.”

Hoe ziet een vluchtplan eruit?

1. Zorg voor goede rookmelders die goed hoorbaar zijn. Die kunnen brand in een vroeg stadium ontdekken en waarschuwen u tijdig. Test de rookmelders regelmatig.
2. Bel bij brand direct 112.
3. Bepaal de snelste en veiligste vluchtroute. Vlucht (afhankelijk van de woning) van boven naar beneden (rook stijgt omhoog) en bij voorkeur naar de straatkant. Dan kunnen hulpverleners u sneller zien. Dat geldt ook als u een traplift hebt of moeilijk kunt traplopen; dan is het belangrijk dat u op de slaapverdieping naar buiten kunt via een balkon. Heeft u geen balkon, ga dan voor het raam staan en probeer de aandacht van de brandweer te trekken door te zwaaien of te roepen. Bel nogmaals 112 om te vertellen waar u precies bent.
4. Zorg voor twee vluchtroutes. Dan is er een alternatief als de ene niet meer bereikbaar is.
5. Sluit ’s nachts altijd alle binnendeuren als u gaat slapen. De rook kan zich dan minder snel verspreiden. Sluit ook tijdens het vluchten de deuren achter u. Een gesloten deur kan brand en rook langer tegenhouden en schade beperken.
6. Leg uw sleutels op een vaste plaats. Dan heeft u die snel bij de hand en voorkomt u dat u ingesloten raakt. Hang de sleutel bijvoorbeeld aan een haakje vlak bij de voordeur.
7. Zorg dat vluchtwegen vrij zijn van spullen en obstakels. Dus geen fietsen in de gang, rollators of scootmobiels voor de uitgang of kleding of andere spullen op de trap.
8. Spreek van tevoren af wie voor wie zorgt en bijvoorbeeld kleinkind of huisdier mee naar buiten neemt. Laat spullen gewoon liggen.
9. Weet wie uw buren zijn. Waarschuw en help elkaar.
10. Spreek een plek af waar u verzamelt als u vlucht. Dan kunt u elkaar makkelijker vinden.

Oefen het vluchtplan

Wat nu als er na alle voorbereidingen brand uitbreekt en u in alle paniek toch niet meer weet wat u moet doen? Rustig blijven is dan het allerbelangrijkste, zegt Vroege. “Ik weet dat het moeilijk is, maar hoe rustiger u bent, des te beter u kunt nadenken en handelen. Probeer het vluchtplan ook te oefenen. Ga in bed liggen, zet de timer van de kookwekker op drie minuten en doe dan net alsof er brand is en u zo snel mogelijk het huis moet verlaten. Zo staat u bij een echte brand minder snel voor verrassingen.”

Nog een paar tips

• Veel ouderen hebben elektrische rolluiken. Maar bij brand in de meterkast kun u de luiken niet meer openen. Hou daar rekening mee.
• Gebruik de juiste opladers voor elektrische apparatuur, zoals smartphones, tablets of elektrische fietsen en laad apparaten alleen op in een ruimte waar een rookmelder hangt.
• Gebruik een kookwekker tijdens het koken. Zo voorkomt u dat u een pan op het vuur vergeet.
• Er zijn rookmelders te koop die als ze afgaan, buren of familie kunnen waarschuwen. Meestal via een internetverbinding. Een installateur kan hier meer informatie over geven en ook op internet is veel informatie te vinden.