De QR-code zou zomaar weer de deur van het restaurant voor senioren op slot kunnen gooien

OPINIE (gepubliceerd in Trouw van 17 september 2021) – Fijn dat Nederland weer open gaat, maar die QR-code is voor menig senior een blokkade. Voor de CoronaCheck-app is een vrij nieuwe smartphone nodig, schrijft Marcel Sturkenboom van de seniorenorganisatie KBO-PCOB. Het alternatief, de QR-code op papier, is nu te omslachtig.

Nederland gaat open. We mogen weer met meer naar het theater, concerten en café. Maar wel met de randvoorwaarde dat je op een smartphone kunt laten zien dat je gevaccineerd, getest of genezen bent. Even de CoronaCheck-app openen en de QR-code scannen en dan kun je volop aan alle activiteiten meedoen.

Toch is het gebruik van deze app niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. Er is namelijk een groep senioren die niet de juiste moderne telefoon bezit, geen internet heeft of de werking van de app een ingewikkelde klus vindt. Voor deze groep moet de samenleving ook digi-aardig zijn. De geboden oplossing, een papieren verklaring met de QR-code ontvangen, is ook nog niet goed genoeg uitgewerkt.

Het kabinet wil de samenleving weer opengooien, horen we tijdens de persconferentie van afgelopen dinsdag 14 september. Door de afschaffing van de anderhalvemetermaatregels is er weer meer bezoek mogelijk aan bijvoorbeeld theaters, musea en restaurants. Op zich is dat geweldig nieuws voor iedereen, zeker ook voor senioren.

Angst voor het virus

We weten dat sommige ouderen uit angst voor het virus op dit moment hebben gewacht. Nu durven zij pas veilig op stap. Om het nóg veiliger te maken, is de CoronaCheck-app ingevoerd, die je met een QR-code activeert. Die QR-code geeft bij het scannen een groen vinkje, wanneer de smartphonebezitter gevaccineerd is, recent een negatieve test heeft gehad of van corona genezen is. Maar deze QR-code zou zo maar weer de deur van het restaurant voor sommige senioren op slot kunnen gooien. Niet iedere senior beschikt over een moderne telefoon waar de CoronaCheck-app probleemloos op gedownload kan worden.

Er zijn tal van senioren die óf geen slimme telefoon hebben óf er wel eentje hebben, maar vaak als afdankertje van zoon of dochter. Die is dan goed genoeg om te WhatsAppen maar niet modern genoeg voor deze overheidsapp. Het kan dus gebeuren dat je nu eindelijk met een veilig gevoel je huis uit kunt voor een bezoek aan restaurant, theater of concertzaal, maar wordt tegengehouden door de app of liever gezegd het ontbreken van de app.

Natuurlijk heeft de overheid aan alternatieven gedacht. Zo kun je altijd het publieksinformatienummer 0800-1351 bellen met de vraag een schriftelijke verklaring te krijgen. De beller heeft dan zijn of haar BSN en postcode nodig voor het aanvragen van een papieren coronabewijs. Maar helaas, dit alternatief is nog niet goed genoeg uitgewerkt.

Vanuit onze achterban horen we dat ze bij deze telefoonservice niet altijd goed worden opgevangen en vooral worden doorverwezen naar de CoronaCheck-app. Heb je eerder aangegeven dat je gegevens niet met het RIVM mogen worden gedeeld of ben je geprikt door iemand anders dan van de GGD, bijvoorbeeld door de huisarts, dan ben je zelfs verder van huis. Dan moet je contact opnemen met de zorgverlener die de prik heeft gezet voor een papieren coronabewijs. Maar dat is ook een moeizame weg, want zorgverleners zijn druk en hier tijd voor vrijmaken heeft vaak geen prioriteit.

Simpeler oplossing

Er moet een simpelere oplossing bestaan voor dit probleem. De coronatijd heeft bewezen dat we inventief kunnen zijn. Dan zou dat ook moeten gelden voor het verkrijgen van een papieren vaccinatiebewijs. Juist nu, na een lange lockdown en periode van grote eenzaamheid onder senioren, is het tijd om elkaar weer te ontmoeten, is het tijd om weer naar elkaar om te zien.

Wees daarom digi-aardig voor de mensen die, om wat voor reden dan ook, niet mee kunnen komen met de CoronaCheck-app. Zorg voor één aanspreekpunt dat helder gecommuniceerd wordt. Zorg voor een alternatief waardoor ook iemand zonder (de juiste) smartphone kan genieten van de hernieuwde vrijheden en niet ongemerkt in een digitale lockdown terechtkomt. We denken als seniorenorganisatie graag mee.