Samen Ouder Worden
Tekst: Anita Harte
Foto’s: Aldo Allessie, KBO-PCOB
Ouder worden gaat vanzelf. Gewoon blijven ademhalen, zeggen we dan. Gezond, zelfstandig en actief ouder worden, vraagt om meer. Om ontmoeting, zingeving en meedoen bijvoorbeeld. En dat vraagt weer om samenwerking. Om krachten bundelen en verbinding leggen tussen verschillende mensen en initiatieven. Dat samenwerken is waar KBO-PCOB sterk op inzet. Onder meer door mee te doen aan het landelijke programma Samen Ouder Worden.
‘Senioren laten meedenken en een stem geven, is het uitgangspunt van Samen Ouder Worden en dat is precies waar wij als KBO-PCOB voor staan.’ Jozette Aldenhoven, beleidsadviseur KBO-PCOB, werd een van de programmamedewerkers en trok – samen met een aantal collega’s – het land in. Op zoek naar 5 mooie initiatieven die ze verder wilden helpen. En net op dat moment kwam corona. ‘Dat was even wat lastig’, erkent ze. Al werd juist dankzij corona ook meteen duidelijk hoe groot de behoefte was aan ontmoeting en contact.
Twee initiatieven nader uitgelicht
De Huiskamer van Andijk
Een groot succes, zo noemt Saskia van Veen de Huiskamer van Andijk. Zij werkt, net als Jozette, vanuit KBO-PCOB aan Samen Ouder Worden. ‘In Andijk was grote behoefte aan een ontmoetingsruimte’, vertelt ze. ‘Een plek waar mensen zo even binnenlopen voor een kop koffie en een praatje.’
Een vaste plek
Er was eerder al zo’n plek in een verzorgingshuis, maar die was tijdens corona niet meer toegankelijk. Saskia besloot het op te pakken en coördineerde het initiatief om iets nieuws van de grond te krijgen. Samen met de plaatselijke afdelingen van KBO en PCOB en andere lokale vrijwilligersorganisaties zocht ze contact met de gemeente. Die stelde gratis een locatie beschikbaar. Ze vonden vrijwilligers, die gastvrouw of gastheer wilden zijn. En sponsoren voor koffie, thee en wat lekkers. Er was zelfs een tuinder die regelmatig bloemen bracht en een stratenmaker die de ingang rolstoelvriendelijk maakte, vertelt Saskia enthousiast.
‘Zo mooi om te zien hoe de mensen zélf van grote waarde zijn’
‘Zo mooi om te zien hoe de mensen zélf van grote waarde zijn in en voor hun eigen omgeving. Ze stonden hier echt voor elkaar klaar!’
De Huiskamer draait nu anderhalf jaar, is vier ochtenden in de week open en krijgt dagelijks tien tot vijftien mensen op bezoek.
Goed voorbeeld doet volgen
‘Echt een succes’, zegt Annemarie Kooiman. Annemarie is van PCOB Andijk, die inmiddels samen met de dorpsraad de coördinatie van de Huiskamer heeft overgenomen. ‘De Huiskamer staat midden in ons dorp en de vrijwilligers en bezoekers komen overal vandaan. Lid of geen lid en ook los van geloof, dat maakt het juist zo leuk.’ En dat goed voorbeeld goed doet volgen, blijkt maar weer. Er komt nu zelfs een tweede locatie, vertelt Annemarie. ‘Los van ons initiatief en meer aan de rand van het dorp. Heel mooi voor de mensen voor wie wij te ver weg zijn!’
Voorbereiden op het pensioen
Als Saskia vervolgens begint over de pilot Pensioen in Enschede, noemt ze meteen Ruud Hoemakers. ‘Ruud is een heel actief KBO-lid, met goede ideeën om bijvoorbeeld jonge senioren aan de vereniging te binden.’ Dat ze hem dus moest hebben voor de pilot, lag voor de hand. Samen benaderden ze lokale organisaties als de vrijwilligerscentrale, de welzijnsorganisatie, het Seniorenplatform en woningcorporaties.
Net met pensioen
Ze vormden een werkgroep en hielden een enquête onder 60- tot 67-jarigen over hun wensen en behoeften. Aan de hand van de uitkomsten werkten ze twee concrete plannen uit. Het eerste was een reeks interviews in het huis-aan-huisblad, met mensen die met pensioen gingen of dat net waren. ‘Dat liet lezers nadenken over hun eigen situatie en leverde hele mooie reacties en gesprekken op’, zegt Saskia.
Het tweede plan kwam uit de koker van Ruud, die enthousiast vertelt over de workshop die ze hebben ontwikkeld waarin ze mensen voorbereiden op hun pensioen. De eerste workshop is heel goed ontvangen, zegt hij. ‘Zo hadden we een meneer die volledig met zijn werk was getrouwd en niet wist hoe hij zijn vrije tijd moest invullen. Zijn kinderen hadden al gezegd dat hij op pad moest, toch lukte hem dat niet. Onze workshop gaf hem wél net dat duwtje. Er ging een wereld voor hem open, zei hij. En daar doen we het voor!’ Saskia deelt Ruuds enthousiasme. ‘De workshops zijn bovendien ook een mooie manier om jongeren te interesseren voor onze verenigingen.’
‘Onze workshop gaf hem wél net dat duwtje’
Programma Samen Ouder Worden
Overal in het land werken senioren, vrijwilligers en bewoners aan initiatieven rond zingeving, het tegengaan van eenzaamheid en het versterken van de inzet van (jongere) vrijwilligers. Het landelijk programma Samen Ouder Worden heeft als doel om de samenwerking tussen al die verschillende initiatieven en organisaties te versterken en ervaringen te delen. Het programma is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en zet nadrukkelijk de wensen en behoeften van senioren centraal.
Samen Ouder Worden wordt gecoördineerd door NOV, het landelijk Platform Vrijwillige Inzet, en uitgevoerd door elf vrijwilligersorganisaties waaronder KBO-PCOB. Het is in 2019 gestart, met veertig pilots verdeeld over het land en eindigt dit jaar. KBO-PCOB mocht vijf pilots doen en plaatst deze goede voorbeelden op de Academie, als formats voor álle afdelingen en lokale samenwerkingen.
Prachtig werkboek
Uiteraard is elk initiatief en alle informatie uitgewerkt in formats, die te vinden en te gebruiken zijn via de Academie. Maar daar blijft het niet bij, zegt Jozette. ‘We hebben naar aanleiding van de ervaringen in de pilots een prachtig werkboek gemaakt: Zin in… Zingeving. Dat staat vol met ideeën en voorbeelden om met elkaar in contact te komen, mee te doen en verbindingen te leggen. Want dát is waar zingeving over gaat en waar ook Samen Ouder Worden over gaat.’
Word abonnee!
Neem nu een abonnement op het Magazine van KBO-PCOB en geniet van mooie interviews, aangrijpende verhalen, stevige dossiers en handige informatie. Profiteer bovendien van de vele voordelen die u als abonnee geniet en doe mee aan de winacties.