Hoe veilig voelt u zich op internet? Surfende senioren zijn vaardig, maar onzeker

Senioren doen er veel aan om zo veilig mogelijk te internetten, en ze zijn er best goed in: acht op de tien beoordelen hun vaardigheden met een (ruime) voldoende.

Toch is ruim 80% ook weleens bang een fatale internetfout te maken of slachtoffer te worden van internetcriminaliteit. Dat blijkt uit het KBO-PCOB-onderzoek Internet en veiligheid, gehouden onder 1.950 Nederlandse senioren die gebruikmaken van internet.

Eerst het goede nieuws:

Acht op de tien senioren waarderen hun internetvaardigheid en -handigheid voldoende tot goed, met rapportcijfers 6, 7 en 8. En er is een groep van 15% die echt goed de weg weet op internet; zij geven zichzelf een 9 of zelfs een 10.

Niet dat het allemaal soepeltjes gaat, iedereen loopt weleens tegen problemen aan. Meest genoemd: het installeren van nieuwe pakketten, Engels taalgebruik, oplossen van storingen, hardwareproblemen en printerproblemen.

Maar de vaardige groep heeft meteen tips voor wie minder handig is met internet: vraag hulp, blijf proberen, geef niet op, neem les of volg een cursus, durf ook fouten te maken, en zoek een ‘internetmaatje’ met wie je dingen samen doet.

Bang voor fouten

Er zijn ook senioren die zichzelf een onvoldoende geven voor hun vaardigheid en handigheid op internet.

Deze groep, 5% van de ondervraagden, loopt het meest tegen problemen aan bij wijzigingen in inlogprocedures, beveiligingsprocedures waarbij codes via sms worden verstuurd, allerlei nieuwe termen en begrippen en het wijzigen van wachtwoorden.

Kleinzoon helpt

Ruim zes op de tien senioren krijgen weleens hulp bij het gebruik van internet. De jongere generaties spelen hierbij een belangrijke rol. De helpende hand wordt het meest geboden door de kinderen (58%) en kleinkinderen (22%).

Cookies en updates

Een op de drie senioren accepteert in principe alle cookies, ze maken hierbij geen verschil tussen tracking cookies en noodzakelijke cookies. Bijna zes op de tien doen dat wel.

En een op de tien senioren doet iets anders, zoals zo min mogelijk cookies accepteren, alle cookies (standaard) wissen, alleen op sommige sites (zoals KBO-PCOB) cookies toestaan, het gebruik van een cookie blokkeren en sites zonder cookies kiezen.

Wanneer een systeemupdate wordt aangeboden dan voeren drie op de tien senioren deze uit, zonder het te controleren. Een derde checkt alleen wanneer ze twijfelen aan de betrouwbaarheid ervan en nog eens een derde checkt altijd.

10% doet iets anders, zoals familie of bekenden vragen wat ze moeten doen, ze negeren of verwijderen de update. Een klein deel weet niet wat updates zijn.

W@chtW0Ørd1

Iets minder dan de helft van de senioren heeft een wachtwoord voor ieder account waar een wachtwoord verplicht is. Ruim 30% gebruikt één wachtwoord voor meerdere accounts en maar liefst 5% heeft slechts één wachtwoord dat voor alle accounts wordt gebruikt (niet iedereen wilde deze vraag beantwoorden).

Hoe worden al die wachtwoorden het meest onthouden? De helft vertrouwt de wachtwoorden toe aan papier, 12% weet ze uit het hoofd en 8% doet iets anders zoals in een kluis bewaren, in steno opschrijven, aan hun partner vragen, op een usb-stick opslaan, ‘in een speciaal boekje bewaren tussen 500 andere boeken’. Of ze vragen de kinderen om hun wachtwoorden te bewaren.

Bijna acht op de tien hebben nog nooit een wachtwoord gedeeld met andere personen. De reden voor de rest om dat wel te doen, is dat sommige diensten worden gedeeld (bijvoorbeeld wifi, Netflix of HBO). Maar ook de computerreparateur, de online computerondersteuner of degene die helpt bij de belastingaangifte krijgt hun wachtwoorden te zien.

En tot slot worden wachtwoorden gedeeld met familie in geval van nood, vergeetachtigheid – of overlijden, zodat nabestaanden overal bij kunnen.

‘Mijn nichtje heeft alle wachtwoorden, dan kan ze mijn accounts sluiten als ik kom te overlijden.’

Sterk of zwak

Vinden de ondervraagden het aanmaken van een nieuw wachtwoord moeilijk? Voor bijna twee op de tien wordt het steeds moeilijker. Vooral de oudere senioren hebben hier moeite mee, en een op de tien is weleens gestopt met het aanmaken van een wachtwoord omdat het niet lukte.

Opgelicht op internet

Ruim één op de tien senioren is weleens slachtoffer geweest van internetfraude, het meest van koop- en/of verkoopfraude (6%), gevolgd door hacken (4%) en cyberpesten (3%).

Maar een veel groter deel is er bang voor, bijna acht op de tien. En 78% denkt weleens aan internetfraude wanneer ze online zijn. Angst om slachtoffer te worden hangt samen met ervaring. Hoe vaardiger senioren zijn, hoe minder bang ze zijn om slachtoffer te worden.

Senioren die nooit bang zijn voor internetcriminaliteit geven zich het gemiddelde rapportcijfer 7,7 voor hun vaardigheid op internet, terwijl dit cijfer bij de senioren die heel vaak bang zijn voor internetcriminaliteit een 5,7 is

‘Soms loopt het perfect… maar soms kan ik het ding wel door het raam kieperen! ‘

Bijspijkeren

44% van de senioren heeft er behoefte aan hun kennis over veilig internetten te vergroten. De helft zou dat het liefst doen via KBO-PCOB, zoals door een rubriek in het Magazine, via hun lokale afdeling of bij hen thuis met een KBO-PCOB-tabletcoach of digimaatje.

En de rest doet dit liever via een cursus, zelfstandig al doende leren, met iemand uit de naaste omgeving zoals partner, kind of vriend(in) of op een andere manier, zoals via SeniorWeb en vergelijkbare omgevingen, een vaktijdschrift, filmpjes via YouTube of bij een computerclub.