Gesprekspartner levensvragen

“Gewoon iemand waar ik fijn mee kan praten”

Praten lucht op. Vooral als je ergens over piekert, als je iemand mist, of als het niet helemaal lekker loopt met je kinderen. Met iemand praten helpt ook jezelf om iets helder te krijgen. Maar lang niet iedereen heeft iemand in de buurt om zijn hart bij te luchten.

En soms is het gewoon prettiger om erover te praten met iemand van buiten die niet meteen met adviezen komt. KBO-PCOB vindt het belangrijk dat iedereen met iemand kan praten over de belangrijke zaken in het leven.

Daarom hebben wij vrijwilligers opgeleid tot Gesprekspartner Levensvragen.

Luisterend oor

Dat een luisterend oor ontzettend belangrijk is, weet Nicolette Hijweege van het Centrum Ontmoeting in Levensvragen in Nijmegen maar al te goed. Nicolette doceerde Geestelijke Verzorging aan de Universiteit van Utrecht en begeleidt nu maar liefst tachtig vrijwilligers die ouderen bezoeken en met hen praten over levensvragen.

Boeiende en vooral zinnige gesprekken – voor beide partijen, vertelt Nicolette: ‘Veel mensen worstelen met allerlei grote vragen; ze maken zich zorgen dat ze hun kinderen tot last zijn, vragen zich af wat de zin van het leven nog is of hoe ze hun leven kunnen invullen na een ernstige ziekte.

Ouderen zijn vaak terughoudend met het delen van hun zorgen. Je wilt niet degene zijn die op een verjaardagsfeestje steeds hetzelfde verhaal vertelt.’

Open gesprek

Nicolette. ‘De Gesprekspartners Levensvragen voeren de gesprekken niet vanuit een bepaalde levensopvatting of geloof, maar hebben een open vizier. De vrijwilliger heeft geen belang bij de uitkomst van een gesprek, maar is onafhankelijk en onbevooroordeeld.’

Vrijwilligers hebben de tijd

Nicolette: ‘Soms melden ouderen zich omdat ze behoefte hebben aan een goed gesprek, of we krijgen een signaal van een hulpverlener of maatschappelijke organisatie. Ouderen kaarten hun problemen bijvoorbeeld aan bij de praktijkondersteuner van de huisarts.

Soms hebben maatschappelijk werkers of geestelijk verzorgers al een aantal gesprekken met iemand gevoerd, maar worden verdere gesprekken niet vergoed. Op zo’n moment kan de Gesprekspartner Levensvragen het overnemen.

Vaak komen vrijwilligers langere tijd bij iemand over de vloer. Ze hebben de tijd; je mag zo vaak je verhaal vertellen als nodig is. De gesprekspartner oordeelt niet over de situatie, geeft geen adviezen of oplossingen, maar is er puur om te luisteren. We horen vaak van vrijwilligers dat als iemand echt de ruimte krijgt om zijn verhaal te doen, er op den duur iets verandert.’

Wilt u ook Gesprekspartner Levensvragen worden?

Mensen die aan de slag willen als vrijwilliger Gesprekspartner Levensvragen krijgen eerst een uitgebreide training. Van vrijwilligers die zich aanmelden vragen we of ze lokaal naar mensen toe willen gaan voor de gesprekken en landelijk beschikbaar zijn voor telefonische gesprekken over levensvragen.

Nicolette: ‘In de training leren mensen om het gesprek aan te gaan over betekenis en zingeving. De training is heel praktisch. Je oefent om met een open blik te luisteren en vragen te stellen om iemands verhaal van verschillende kanten te bekijken.

Tijdens de training deel je ook eigen ervaringen en geef je elkaar feedback. Zo ervaar je zelf hoe het is om in gesprek te gaan over persoonlijke zaken. We vinden het belangrijk dat beide partners zich gelijkwaardig voelen in het gesprek.

Vaak ontstaat er tussen de vrijwilligers onderling een hechte band. De training helpt vrijwilligers om het contact te verdiepen. Als ouderen dan vragen hebben over zingeving, hoef je het gesprek niet uit de weg te gaan.’

Vijf bijeenkomsten

Om Gesprekspartner Levensvragen te worden bij KBO-PCOB is het belangrijk om een basistraining ‘Luisteren met ruimte’ te doorlopen.

Die training bestaat uit vijf bijeenkomsten via Teams van ongeveer 1,5 uur:

1. Een introductie, kennismaking met elkaar, bespreken agenda voor de komende bijeenkomsten, uitspreken verwachtingen naar elkaar.
2. Bespreking basishouding, presentie, hoe creëer je innerlijke ruimte om het gesprek met cliënten aan te gaan?
3. Bespreken thema ‘luisteren in lagen’, hoe stel je verdiepingsvragen?
4. Bespreken interventies, en leren om bestaande modellen los te laten.
5. Bespreken ‘bronnen van kracht’, cliënten laten herkennen waar hun kracht zit, het benoemen en zoeken van hulpbronnen.

Wanneer

We beginnen in november met de eerste landelijke training voor vrijwilligers, daarna volgen er nog zeker vijf. Deze trainingen zijn online en bestaan elk uit vijf delen. De online training vindt plaats onder leiding van Nicolette Hijweege en een andere geestelijk verzorger. De training is gratis.

Aanmelden

Wilt u gesprekspartner worden, dan kunt u zich aanmelden via jozette.aldenhoven@kbo-pcob.nl

“Ik ben blij dat ik nu iemand heb om mee te praten” – Trees Martens (92 jaar)

Trees Martens: ‘Nadat mijn man was overleden had ik het heel moeilijk. Er zijn eigenlijk geen woorden voor het verdriet. Om mensen te ontmoeten ging ik af en toe naar bijeenkomsten met andere ouderen, maar ik voelde me er niet thuis. Voor de coronaperiode ging ik nog met een vriendin naar avonden met muziek en dansen of naar het zwembad, maar dat stopte door corona allemaal.

Gelukkig komen mijn kinderen en kleinkinderen vaak op bezoek. Toch bespreek ik niet alles met hen. Ik wil hun niet tot last te zijn. De huisarts heeft op een bepaald moment gesignaleerd dat ik behoefte had aan iemand om mee te praten en heeft contact opgenomen met het Centrum Ontmoeting in Levensvragen.

Enige tijd later kwam Henk Berends op bezoek. Hij komt nu iedere twee weken op de maandagochtend. Soms vind ik het wel moeilijk om echt te praten over wat me dwars zit, ook met Henk.

Ik bedenk dan van tevoren dat ik het over bepaalde dingen wil hebben, maar op het moment zelf is het toch lastig. Dan houd ik het voor mezelf. Henk luistert aandachtig naar wat ik vertel.

Soms raak ik geëmotioneerd door de gesprekken. Dan is er echt iets gebeurd. Ik voel heel veel. Dat is moeilijk uit te leggen aan anderen. Ik ben blij dat ik nu iemand heb om mee te praten.’